Język polski, liceum/technikum

PRZED MATURĄ

MOTYW BALU W TEKSTACH KULTURY

1. Literatura
a. William Szekspir „Romeo i Julia”
Dla Romea i Julii bal maskowy wydany przez ojca Julii okazuje się wydarzeniem decydującym o ich dalszym życiu. Poznają się na balu i zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Są wolni od rodowych uprzedzeń, bo się nie znają. Dzięki temu, kiedy są pewni, że ich uczucia są szczere, mogą już tylko zabiegać o to, by mogli wspólnie żyć.

b. Adam Mickiewicz „Dziady” część III
W pałacu senatora Nowosilcowa w Wilnie odbywa się bal. Są na nim obecni jego sojusznicy i służalcy, jak Doktor Becu, Pelikan, Bajkow oraz patrioci i rewolucjoniści: Starosta, Justyn Pol, Bestużew. Bal z jednej strony jest pokazem buntu, z drugiej zaś konformizmu wobec caratu.

2. Malarstwo
a. Teofil Kwiatkowski „Polonez Chopina”(Bal w Hotelu Lambert)
Został ukazany bal w paryskim Hotelu Lambert. Znaleźli się na nim przedstawiciele ówczesnej emigracji, z rodziną Czartoryskich na czele. Niektóre postaci ubrane są w narodowe stroje. W tle można też dostrzec wojskowe sztandary i chorągwie. Po prawej stronie widać Chopina grającego na fortepianie. Obok niego stoi bosa dziewczynka z warkoczami. Symbolizuje ona wiejską muzę kompozytora. Bal ma wydźwięk patriotyczny.

3. Piosenka
a. Maryla Rodowicz „Niech żyje bal”
Autorką tekstu jest Agnieszka Osiecka, muzykę skomponował Seweryn Krajewski. Życie człowieka jest krótkie i nie ma możliwości, żeby je powtórzyć. Należy czerpać z tego, co przynosi kolejny dzień. Bal został ukazany jako metafora ludzkiego życia.

4. Film
„Bal na dworcu w Koluszkach” (reżyser Filip Bajon, 1989)
Sylwester. Z powodu silnych opadów śniegu pociąg utyka w zaspie. Pasażerowie idą piechotą do najbliższej stacji znajdującej się w Koluszkach. Tam organizują zabawę. Jest ona okazją do refleksji na temat własnego życia.

PRZED KARTKÓWKĄ – OBYCZAJE SZLACHECKIE W „PANU TADEUSZU”

Zadanie 1
Na podstawie cytatów określ, o jakim obyczaju szlacheckim jest mowa.

A. „Właśnie z lasu wracało towarzystwo całe
Wesoło, lecz w porządku; najpierw dzieci małe
Z dozorcą, potem Sędzia szedł z Podkomorzyną,
Obok pan Podkomorzy otoczon rodziną;
Panny tuż za starszymi, a młodzież na boku;
Panny szły przed młodzieżą o jakie pół kroku”

B. „Soplicy, Horeszkowie odmówili dziewkę!
Że, mnie, Jackowi, czarną podano polewkę!”

C. „By rozeznać się wpośród takiej mieszaniny,
Brali różne przydomki od jakiej zalety
Lub wady, tak mężczyźni jako i kobiety”

Zadanie 2
Które obyczaje można odnaleźć w utworze „Pan Tadeusz”? Postaw obok nich X.

A. „Staropolski” obyczaj zajazdu jako metoda wyjaśniania sąsiedzkich nieporozumień.
B. Porządek usadzenia za stołem gości i gospodarzy.
C. Wysyłanie swatów do rodziców dziewczyny.
D. Kolejność podawania potraw.
E. Darcie pierza na dworze w Soplicowie.