Język polski, liceum/technikum

SPRAWDZAM SIĘ! – POZYTYWIZM W KILKU SŁOWACH

1.Określ granice czasowe pozytywizmu w Polsce

2. W kilku zdaniach przedstaw najważniejsze założenia polemiki pozytywistów z romantykami, która dotyczyła następujących zagadnień:
A. Stosunek do niepodległości Polski – ……………………………………………………..
B. Wizja społeczeństwa – ……………………………………………………………………
C. Rola literatury – ………………………………………………………………………….. 

2. Do podanych definicji podaj nazwy kierunków filozoficznych.
A. Jedynym źródłem wiedzy jest nauka – …………………………………………………..
B. Każda forma działalności człowieka powinna być użyteczna – …………………………
C. Jedność świata natury i świata człowieka – ………………………………………………
D. Społeczeństwo, podobnie jak natura, podlega procesowi powolnego doskonalenia się – …………………………………………..

3. Wskaż punkty zawierające nazwiska filozofów z epoki pozytywizmu.
A. Auguste Comte.
B. Friedrich Schlegel.
C. John Stuart Mill.
D. Herbert Spencer.

4. Do podanych tytułów dzieł dopisz ich autorów.
B. „Babie lato” – ……………………………………………………………………………..
C. „Czerwone i czarne” – …………………………………………………………………….
D. „Anna Karenina” – ………………………………………………………………………..
E. „Grube ryby” – …………………………………………………………………………….

SPRAWDZAM SIĘ! – „GRANICA” ZOFII NAŁKOWSKIEJ

LEKTURA W MAŁYM PALCU

1.Gdzie rozgrywają się wydarzenia?
Wydarzenia rozgrywają się w Boleborzy, Paryżu, Warszawie

2. Określ czas wydarzeń.
Akcja powieści rozgrywa się w latach 30. XX wieku.

3. O czym jest powieść?
A. O karierze i klęsce Zenona Ziembiewicza.
B. O ówczesnych warstwach społecznych.
C. O rozważaniach na temat starości i starzejącej się kobiety.
D. O zemście porzuconej kochanki.
E. O odpowiedzialności moralnej za siebie i swoje czyny. 

4. Kariera i klęska Zenona Ziembiewicza
A.Źródła porażki bohatera w życiu zawodowym, to m.in.:
• rezygnacja z działania zgodnie z własnymi przekonaniami i własnym sumieniem
• uległość wobec ludzi majętnych i wpływowych
• cofnięcie rządowych dotacji na domy robotnicze
• zamknięcie huty Hettnera i strajki robotników
• ucieczka od odpowiedzialności za podjęte decyzje, skłonność do zrzucania jej na innych
• próby manipulowania opinią społeczną

B. Przyczyny klęski w życiu prywatnym, to m.in.:
• realizacja „schematu boleborzańskiego” – podporządkowanie się praktykowanemu przez ojca zwyczajowi uwodzenia wiejskich kobiet
• brak kontroli nad własną naturą
• romans z Justyną, z którą nie wiązał on swoich życiowych planów
• zdrada Elżbiety, która była jego narzeczoną
• ucieczka przed odpowiedzialnością za skutki romansu z Justyną

5. Inni bohaterowie utworu
A. Walerian i Żancia Ziembiewiczowie – rodzice Zenona, mieszkali w Boleborzy, gdzie Walerian był zarządcą majątku
B. Cecylia Kolichowska – właścicielka kamienicy przy ulicy Staszica, ciotka Elżbiety
C. Elżbieta Biecka – mieszkała u swojej ciotki, żona Zenona
D. Justyna Bogutówna – córka kucharki, nieszczęśliwie uwikłana w romans z Zenonem. Po stracie dziecka popadła w chorobę psychiczną, efektem której było usiłowanie zabójstwa Zenona

6. Obraz środowisk społecznych
A.Środowisko urzędniczo-mieszczańskie (np. Elżbieta, Zenon, Czechliński, Kolichowska)
Cechuje je m.in. pozorna uczciwość i sprawiedliwość, egoizm, karierowiczostwo.
B. Ziemiaństwo w Boleborzy (rodzice Zenona)
Cechuje je m.in. jałowość życia, pozorny patriotyzm, poczucie ważności
C. Wielkie ziemiaństwo (Tczewscy)
Cechuje je m.in. małostkowość, relatywizm moralny
D. Biedota (służba, chłopi, świat miejskich suteren)
Cechuje ją m.in. życie w biedzie, chorobach, głodzie

7. Różne interpretacje tytułu powieści
A. W sensie społecznym – podział na warstwy społeczne, czego obrazem jest kamienica Kolichowskiej
B. W sensie psychologicznym – człowiek oceniany jest na podstawie swoich czynów, a nie swoich racji i motywów
C. W sensie moralnym – w postępowaniu człowieka jest „granica, której przekroczyć nie wolno, za którą przestaje się być sobą” 

8. Cechy gatunkowe utworu
A.Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie liczby pojedynczej
B. Inwersja czasowa, czyli takie ukształtowanie fabuły, która nie respektuje chronologii zdarzeń. Losy bohatera, Zenona Ziembiewicza, ukazane zostały w odwrotnym porządku
C. Niektóre wydarzenia, w tym bohaterowie, opisywani są kilkakrotnie, z perspektywy różnych ludzi
D. Zastosowanie introspekcji czyli samoobserwacji w monologu wewnętrznym w celu poznania przeżyć, myśli, motywacji bohaterów

ZADANIA

Na podstawie powyższych wiadomości wskaż poprawne odpowiedzi

1.Inwersja czasowa:
A. Nie uwzględnia dialogów w tekście.
B. Polega na opisywaniu zdarzeń z różnych perspektyw.
C. Nie respektuje chronologii wydarzeń.

2. Akcja powieści rozgrywa się:
A. W I połowie XX wieku.
B. W II połowie XX wieku.
C. W II połowie XIX wieku.

3. Porażka zawodowa Zenona Ziembiewicza była wynikiem m.in.:
A. Realizacji „schematu boleborzańskiego”.
B. Zdrady Elżbiety.
C. Uległości wobec ludzi bogatych i wpływowych.  

4. Wydarzenia nie rozgrywają się:
A. W Boleborzy.
B. W Bolimowie.
C. W Paryżu. 

5. Kamienica Cecylii Kolichowskiej była:
A. Symbolem granicy w sensie moralnym.
B. Symbolem granicy w sensie psychologicznym.
C. Symbolem granicy w sensie społecznym.

6. Rodzice Zenona reprezentowali:
A. Bogate ziemiaństwo.
B. Zubożałe ziemiaństwo.
C. Bogate mieszczaństwo. 

7. Karierowiczostwo było jedną z cech charakteryzującą:
A. Biedotę.
B. Warstwę urzędniczą.
C. Zamożne ziemiaństwo. 

8. Żona Zenona miała na imię:
A. Justyna.
B. Cecylia.
C. Elżbieta.