Język polski Język polski Język polski Język polski Język polski

Język polski, liceum/technikum

kwiecień 2014

SiM_banner_polskionline_465x100_20150906 Dobre kursy dla dzieci
Przywitaj wiosnę z Pikinini Uciec jak najbliżej

Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można udostępniać materiałów osobom trzecim.

Kolejna porcja zadań na początku maja
Zapraszam na www.polski-online.pl

 

1. Do jakiego rodzaju literackiego należy nowela? 

Nowela należy do epiki.

2. W jakich epokach ten gatunek był popularny? 

Nowela popularna była przede wszystkim w pozytywizmie i w Młodej Polsce.

3. Skąd wzięła swój początek? 

Za twórcę noweli uważa się Boccaccia (1313-1375), który był prekursorem włoskiego renesansu w literaturze. Nowela wyrosła prawdopodobnie z tradycji ustnych opowiadań o „nowościach”, z plotek i anegdot.

4. Jaka jest tematyka nowel? 

Nowele charakteryzują się różnorodną tematyką, m.in. obyczajową, społeczną, patriotyczną, miłosną.

5. Co to jest „motyw sokoła”? 

Jest to skupienie akcji wokół jakiegoś przedmiotu, mającego szczególne znaczenie.

6. Jakie są cechy gatunkowe noweli? 

Nowela jest to krótki, zwięzły utwór o jednowątkowej fabule. Akcja z reguły obejmuje niewielki odcinek czasowy, skupiona jest wokół jakiegoś zdarzenia. W noweli występują bohaterowi główni, brak bohaterów drugoplanowych i postaci epizodycznych. Opisy i charakterystyki są ograniczone. Utwór zakończony jest wyrazistą puentą.

 

Zadanie 1

Do podanych tytułów nowel dopisz ich autorów.

A. „Sokół” – ………………………………………………………
B. „Kamizelka” – …………………………………………………
C. „Latarnik” – …………………………………………………….
D. „Nasza szkapa” – ……………………………………………….
E. „Gloria victis” – …………………………………………………. 

Zadanie 2

Zaznacz, które z poniższych sformułowań są prawdziwe (P), a które są fałszywe (F).

A. Nowela była popularna w romantyzmie.
B. Narodziny noweli związane są z początkami renesansu w Europie.
C. Nowela jest utworem synkretycznym.
D. W noweli występują rozbudowane charakterystyki bohaterów. 

 

O Stanisławie Wokulskim jako romantyku można przeczytać: Archiwum, marzec 2014

A. Nauka

Wokulski był słuchaczem Szkoły Przygotowawczej a potem Szkoły Głównej. Pasjonował się naukami przyrodniczymi. Zafascynowany była marzeniami Geista (metal lżejszy od powietrza) i Juliana Ochockiego (maszyna latająca). 

B. Praca u podstaw

Finansowo wspomagał braci Wysockich, Węgiełka i Marię. Brał udział w kwestach organizowanych na rzecz dzieci i ludzi biednych. 

C. Praca organiczna

Wokulski, pomnożywszy swój majątek na handlu w czasie wojny rosyjsko-tureckiej, planuje założyć w Warszawie spółkę do handlu ze Wschodem, w skład której, oprócz polskich kupców, weszliby polscy arystokraci i żydowscy mieszczanie. Celem spółki byłoby sprzedawanie w Rosji po droższej cenie tkanin i kupowanie tańszych na potrzeby społeczeństwa polskiego. 

D. Asymilacja Żydów

Wokulski przychylnie odnosi się do hasła asymilacji ludności żydowskiej. Przyjaźnił się z doktorem Michałem Szumanem. Sprzedał swój sklep na Krakowskim Przedmieściu Szlangbaumowi. 

E. Jakie cechy zadecydowały o sukcesie ekonomicznym Wokulskiego?

Wokulski był człowiekiem przedsiębiorczym. Doszedł do fortuny własną pracą i wysiłkiem. Był także pomysłowy, uczciwy, rzetelny, zaradny.

 

Przykładowy materiał literacki

1. Wolter „Kandyd”

Utwór jest powiastką filozoficzną z epoki oświecenia. Kandyd i jego towarzysz Pangloss zwiedzają Europę, Amerykę, goszczą też w krainie Eldorado. Dzięki podróży poznają prawa rządzące światem. Kandyd nabiera życiowego doświadczenia, a Pangloss szuka potwierdzenia swojej filozofii.

2. Juliusz Słowacki „Kordian”

Utwór jest dramatem romantycznym. W akcie II „Wędrowiec” została ukazana podróż po krajach Europy Zachodniej. Wędrówka ta przyniosła bohaterowi wiele przykrych doświadczeń i rozczarowań. 

3. Stefan Żeromski „Przedwiośnie”

Utwór jest powieścią z dwudziestolecia międzywojennego. Cezary Baryka jest młodym człowiekiem poszukującym swojego miejsca w świecie. W jego życiu można wyróżnić następujące etapy, które odcisnęły piętno na pojmowanie przez niego rzeczywistości: rewolucja w Baku, wojna polsko-bolszewicka, pobyt w Nawłoci i na Chłodku oraz w Warszawie. 

4. Antoine de Saint-Exupery „Mały Książę”

Utwór jest powieścią, którą autor napisał podczas drugiej wojny światowej. Bohater, Mały Książę, przybysz z kosmosu, wędruje po kolejnych planetach, dzięki czemu poznaje różne postawy ludzkie, wady, ale także siłę przyjaźni, troskę, serdeczność. 

5. Edward Stachura „Wędrówką życie jest człowieka”

Jest to wiersz należący do poezji współczesnej. Przeznaczeniem człowieka jest wędrowanie, dzięki czemu może poznawać nowych ludzi, nabywać doświadczeń, podziwiać nieznane dotąd krajobrazy. Człowiek staje się mądrzejszy i wrażliwszy.

 

 

© Copyright 2011 DOCTUS-NET
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w całości
lub we fragmentach materiałów zawartych na stronie zabronione.