Język polski Język polski Język polski Język polski Język polski

Język polski, gimnazjum

październik 2013

SiM_banner_polskionline_465x100_20150906 Dobre kursy dla dzieci
Przywitaj wiosnę z Pikinini Uciec jak najbliżej

Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można udostępniać materiałów osobom trzecim.

Kolejna porcja zadań na początku listopada
Zapraszam na www.polski-online.pl

 

Przypowieść to utwór o charakterze dydaktycznym, w którym przedstawione postaci i zdarzenia, oprócz znaczenia dosłownego, stanowią przykłady uniwersalnych sytuacji zaczerpniętych z życia człowieka. Właściwe zrozumienie przypowieści polega nie tylko na odczytaniu treści dosłownej, ale też na interpretacji znaczenia przenośnego.

Znane przypowieści biblijne to m.in. „Przypowieść o dobrym i złym drzewie”, „Przypowieść o kąkolu”, „Przypowieść o siewcy”, „Przypowieść o pannach mądrych i głupich”

 

Zadanie 1

Przeczytaj streszczenie przypowieści o synu marnotrawnym, a następnie odczytaj jej znaczenie przenośne. 

Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy zabrał część swojego majątku i odjechał w dalekie strony, gdzie żył rozrzutnie i utracił majątek. Zatrudnił się przy pasaniu świń i jadł strąki, którymi żywiły się świnie. Wtedy postanowił powrócić do ojca. Kiedy szedł drogą, dostrzegł go ojciec i wybiegł mu na spotkanie. Przywitał syna serdecznie, kazał mu dać najlepsze ubranie i wyprawił na jego cześć ucztę. Tymczasem do domu powrócił starszy syn i – widząc wspaniałą biesiadę – rozżalił się, gdyż ojciec nigdy nie urządził dla niego takiej uczty. Wtedy ojciec odrzekł, że powinien cieszyć się z powrotu swojego brata, który „był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”.

Znaczenie przenośne przypowieści
Ojciec – miłosierny Bóg wybaczający grzechy człowiekowi
Starszy syn – człowiek znający Boga i żyjący zgodnie z Jego przykazaniami
Syn marnotrawny – człowiek, który zgrzeszył, oddalił się od Boga, ale zrozumiał swój błąd i nawrócił się 

Zadanie 2

Na podstawie poniższego streszczenia przypowieści o siewcy, zinterpretuj przenośne znaczenie tego tekstu.

Pewien człowiek siał ziarno. Jedno z ziaren upadło na drogę i wydziobały je ptaki. Drugie ziarno upadło na skałę i zostało wypalone przez słońce. Trzecie upadło między chwasty, wprawdzie urosło, ale zagłuszyły je chwasty. Jedynie ziarno, które padło na urodzajną glebę, wzeszło i wydało plon.

Siewca to – ……………………………………………………………………………………..
Pierwsze ziarno to – …………………………………………………………………………….
Drugie ziarno to – ……………………………………………………………………………….
Trzecie ziarno to – ………………………………………………………………………………
Czwarte ziarno to – ………………………………………………………………………………

Ballada jest to utwór synkretyczny, czyli taki, w którym połączone zostały elementy charakterystyczne dla epiki, liryki i dramatu.

Elementy typowe dla epiki to m.in. obecność narratora, który w sposób subiektywny opowiada o wydarzeniach, charakterystyka bohaterów, opisy miejsc wydarzeń.

Elementy charakterystyczne dla liryki to m.in. stroficzność utworu, nastrojowość, występowanie środków stylistycznych, takich jak np. epitety, porównania, powtórzenia.

Elementy charakterystyczne dla dramatu to m.in. obecność dialogów.

 

Ballada „Świtezianka” w pytaniach i odpowiedziach 

1.Kto opowiada o wydarzeniach?

O wydarzeniach opowiada narrator. Wypowiada się w trzeciej osobie. Nie należy do świata przedstawionego.

2. Określ scenerię rozgrywających się wydarzeń.

Wydarzenia rozgrywają się w nad błyszczącą Świtezią, w blasku księżyca, nieopodal modrzewia. 

3. Kim są bohaterowie?

Bohaterowie to strzelec i tajemnicza dziewczyna. 

4. Jakie zamiary wobec ukochanej miał młodzieniec?

Młodzieniec chciał, aby dziewczyna została z nim w jego leśnej chatce. 

5. Co zrobił, aby przekonać wybrankę do swoich planów wobec niej?

Młodzieniec przysięgał jej miłość i wierność na wieki. 

6. Jaką przestrogę wypowiedziała bohaterka?

„Bo kto przysięgę naruszy,
Ach, biada jemu, za życia biada!
I biada jego złej duszy”. 

7. W jakich okolicznościach bohater złamał przysięgę złożoną ukochanej?

By sprawdzić młodzieńca, Świtezianka zmieniła się w czarowną, kuszącą „dziewiczą piękność”. Bohater dał się skusić i wtedy rozpoznał swoją pierwszą miłość.

8. Jaka kara spotkała go z tego powodu?

Tysiąc lat cierpień pod modrzewiem. 

9. Na czym polega ludowość w balladzie?

Ludowość polega m.in. na wykorzystaniu etyki ludowej, w myśl której „nie ma winy bez kary”. Młodzieniec dopuścił się haniebnego czynu, bo złamał przysięgę i został ukarany.

Aby sporządzić opis przeżyć trzeba:

  • zastosować wyrazy określające różnorodne uczucia, np. radość, rozczarowanie, dumę
  • użyć wyrazów bliskoznacznych i wyrażeń metaforycznych na określenie różnych stanów emocjonalnych, np. zadowolenie, szczęście; niepokój, lęk
  • uwzględnić wyrazy opisujące zachowania niewerbalne (gesty, ruchy ciała, mimika twarzy), np. załamywał ręce, śmiał się

Przeczytaj przykładowy opis przeżyć , a następnie wykonaj polecenia znajdujące się pod tekstem.

„Urodzinowy prezent”

Na urodziny Bartosz, oprócz serdecznych życzeń, otrzymał niewielkie ozdobne pudełko. Kiedy zajrzał do środka, najpierw otworzył usta ze zdziwienia, a potem jego czoło rozjaśniło się, a oczy śmiały się, bowiem na dnie pudełka spoczywał aparat fotograficzny, o którym chłopiec zawsze marzył. Bartosz pochwycił aparat i wydał przeciągły okrzyk radości. Chłopca ogarnęła euforia. Zaczął skakać do góry niczym piłeczka pingpongowa. Machał rękami jak orzeł skrzydłami. W podskokach podbiegł do rodziców i serdecznie ich uściskał. Szczera radość malowała się na jego twarzy. Chłopiec był w siódmym niebie.

Polecenia

1.Jakie uczucia towarzyszyły chłopcu? Podaj trzy określenia.

2. Wypisz z tekstu po jednym:

A. epitecie – …………………………………………………..
B. porównaniu – ……………………………………………..
C. przenośni – …………………………………………………

3. Podaj jeden przykład zachowania niewerbalnego.

4. Sporządź opis przeżyć, których tematem będą emocje Basi z powodu wyjazdu za granicę jej najlepszej koleżanki.

 

© Copyright 2011 DOCTUS-NET
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w całości
lub we fragmentach materiałów zawartych na stronie zabronione.