Język polski online / Kultura / Sztuka
Język polski, gimnazjum |
listopad 2013 |
 |
 |
 |
 |
Korepetycje z polskiego, czyli wprawki, ćwiczenia, zadania |
|
Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można udostępniać materiałów osobom trzecim.
Kolejna porcja zadań na początku grudnia
Zapraszam na www.polski-online.pl
SPRAWDZAM SIĘ! – DIALEKT
ZAPAMIĘTAJ!
Dialekt jest to język ludności wiejskiej jakiegoś regionu kraju. Wśród dialektów ludowych wyróżnia się:
dialekt małopolski (obejmujący Krakowskie, Podhale, Rzeszowszczyznę, Lubelszczyznę, Kielecczyznę);
dialekt śląski (obejmujący Górny Śląsk, Śląsk Opolski i Śląsk Cieszyński);
dialekt wielkopolski (obejmujący Wielkopolskę i Kujawy);
dialekt mazowiecki (obejmujący Mazowsze, południowe Mazury i Podlasie)
Każdy dialekt ma charakterystyczne cechy fonetyczne i gramatyczne. Ma typowe dla siebie słownictwo nazywające różne elementy świata: przyrodę, ludzi, ich cechy charakteru, sprzęty gospodarskie itp.
Dialektyzacja, inaczej stylizacja gwarowa, polega na celowym wprowadzeniu do utworu literackiego dialektyzmów, czyli elementów gwary ludowej.
ZADANIA
Zadanie 1
W kolejnych szeregach wskaż wyrazy gwarowe.
A. Wróbel, ino, drozd, jeskółecka, papuga
b. Na nogak, na rękach, na głowach, niesła
C. Ciastko, idzieta, czekolada, cukierek
Zadanie 2
Przeczytaj uważnie fragment opowiadania Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Żelazne Wrota” pochodzącego ze zbioru opowiadań „Na skalnym Podhalu”, a następnie wykonaj polecenia.
Był chłop z Zaskala, nazywał się Tomek Wierchowiec. Pokłopocił on się z sąsiadami o miedzę, przyszło do procesu, włóczył się po sądach, gospodarstwa nie pilnował, na nic się stępił. A jeszcze kiedy z wyrokiem przyszedł, ubili go sąsiedzi tak, że mało żywy został.
A. Jaki dialekt reprezentuje ten tekst?
B. Przekształć te zdania na język ogólnopolski.
C. Jaki efekt został osiągnięty dzięki zastosowaniu słownictwa gwarowego? Wskaż poprawną odpowiedź.
I. Tekst jest „gorszy” od utworu napisanego polszczyzną ogólną.
II. Nie został osiągnięty żaden efekt.
III. Dzięki zastosowanemu słownictwu gwarowemu możemy poznać mowę ludności wiejskiej.
SPRAWDZAM SIĘ! – „AKCJA POD ARSENAŁEM” (fragment z książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”)
ZAPAMIĘTAJ!
1.Okreś głównych bohaterów
Tadeusz Zawadzki – Zośka, Maciej Aleksy Dawidowski – Alek, Jan Bytnar – Rudy
Byli przyjaciółmi, należeli do Szarych Szeregów (był to kryptonim konspiracyjny Związku Harcerstwa Polskiego z czasów II wojny światowej).
2. Określ miejsce i czas wydarzeń
Akcja książki rozpoczyna się w początkach czerwca 1939 roku, kończy zaś 20 sierpnia 1943 roku. Większość wydarzeń rozgrywa się w Warszawie.
3. W jaki sposób przyjaciele zareagowali na aresztowanie Rudego?
Byli wzburzeni, przerażeni, smutni, zrozpaczeni. Ale nie poddali się tym emocjom. Postanowili odbić kolegę z rąk Niemców.
4. W jaki sposób przygotowali się do akcji?
Zośka uzyskał zgodę dowódców na przeprowadzenie akcji. Wesoły przeprowadził rozpoznanie na Szucha, gdzie mieścił się siedziba gestapo. Dowiedział się, jaką trasą będzie jechał samochód przewożący Rudego. Zebrano ludzi, mających brać udział w odbiciu kolegi. Zgromadzono broń potrzebną do walki, m.in. granaty, butelki napełnione benzyną.
5. Jak przebiegała akcja?
Akcja rozpoczęła się 25 marca 1943 roku, o godzinie 17. Konspiratorzy wmieszali się w tłum między Bielańską a Długą. Na ustalone wcześniej sygnały przystąpiono do akcji. Na rogu ulicy Długiej zatrzymano więźniarkę poprzez obrzucenie samochodu butelkami z benzyną. Doszło do strzelaniny pomiędzy konspiratorami a eskortą z samochodu, pilnującą więźniów. Po uwolnieniu Rudego i innych więźniów, sekcje bojowe opuściły miejsce akcji.
6. Jaki los spotkał Alka po zakończeniu akcji?
Alek, który został postrzelony w brzuch, został zawieziony do szpitala, gdzie przeszedł operację.
7. W jaki sposób Zośka zajął się Rudym po odbiciu go z rąk gestapo?
Rudego przewieziono do mieszkania na Mokotowie, gdzie został otoczony troskliwą opieką. Jego stan był bardzo ciężki. Chłopak niewymownie cierpiał. Cieszył się jednak, że przebywa wśród bliskich sobie osób. Rozmawiał z Zośką o tym, co się wydarzyło.
8. Przedstaw sceny umierania Alka i Rudego
Alek wyjął z portfela karteczkę, na której były napisane słowa z psalmu 91, w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego „Kto się w opiekę odda Panu swemu…”
Rudy trzymał za rękę Zośkę i szeptem powtarzał jedną ze zwrotek utworu Juliusza Słowackiego „Testament mój” – „A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei/Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec…”
9. Jakie jest symboliczne znaczenie faktu, że Alek i Rudy umarli tego samego dnia?
Alek i Rudy byli przyjaciółmi, razem walczyli w Szarych Szeregach. Alek nie odwrócił się od przyjaciela, kiedy ten potrzebował pomocy. Poświęcił dla niego swoje życie.
ZADANIE
Zadanie 1
Dlaczego warto było przeprowadzić akcję pod Arsenałem? Podaj pięć argumentów.
Zadanie 2
Jaki był sens ofiary Alka i Rudego? Swoją wypowiedź zawrzyj w 10 zdaniach.
SPRAWDZAM SIĘ! – OPIS PRZEDMIOTU
ZAPAMIĘTAJ!
Opisując przedmiot trzeba:
podać nazwę, przeznaczenie przedmiotu oraz jego usytuowanie w przestrzeni;
określić wielkość, kształt, kolor, rodzaj materiału, z którego został wykonany przedmiot;
wymienić i podać cechy części składowych przedmiotu;
można też określić swój stosunek emocjonalny do przedmiotu
ZADANIA
Zadanie 1
Przeczytaj uważnie poniższy opis przedmiotu, a następnie wyróżnij jego elementy.
W pokoju na stole stoi porcelanowy wazon. Jest on niewielki i pękaty. Ma beżowy kolor. Jego gładką powierzchnię zdobią czerwone i pomarańczowe figury geometryczne. Są one różnorodne. Wazon przeznaczony jest na kwiatki polne.
Zadanie 2
Opisz filiżankę do herbaty
© Copyright 2011 DOCTUS-NET
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w całości
lub we fragmentach materiałów zawartych na stronie zabronione.